Witte Klaas en de Big Fat Double 5 IPA zijn verkozen tot Entree Huisbier van het Jaar 2017. Over alle deelnemende bieren was de achtkoppige, kundige jury eerlijk: er zaten mooie tussen, maar de horeca heeft ook huiswerk te doen. De kwaliteit van de huisbieren kan en moet omhoog.
Tekst Gerard Molenaar Foto’s Pim Ras
Brouwerij de Prael in hartje Amsterdam was afgelopen december de locatie waar de jury van Huisbier van het Jaar 2017 de inzendingen proefde, uit het speciale glas AnDer 1.0 van Libbey (Royal Leerdam). De term lekkerste huisbier, van de voorgaande jaren, is losgelaten. Of een bier immers wel of niet lekker is, bepaalt de drinker zelf. De jury kijkt naar de kwaliteit en beoordeelt op ingezonden stijl: als een ondernemer een weizen instuurt, moet het ook echt een weizen zijn.
Met een jury bestaande uit biersommeliers en -keurmeesters, was sowieso een kritische proeverij gegarandeerd. In 2 rondes werden de winnaars bepaald. Puck Kerkhoven, Yvonne van Houtum, Derek Walsh en Gery Uijtenhaak beoordeelden in de eerste ronde de categorie licht. Theo Flissebaalje, Henri Reuchlin, Piet Tuinema en Fiona de Lange proefden de inzendingen in de categorie zwaar. Vervolgens proefden beide jury’s elkaars top 3 en werd het eindoordeel bepaald.
Categorie licht
In de categorie licht werd Witte Klaas (5,5%) de winnaar. Een volgens café-restaurant Klaas in Uitgeest jong, fris en vernieuwend witbier, gebrouwen in samenwerking met de Noord-Hollandse bierbrouwerij uit diezelfde plaats. “Een doordrinkertje met een prachtig uiterlijk. Er gebeurt hier iets”, zei Kerkhoven. “Een goed witbier, zeer geschikt als huisbier”, vond Walsh die het bier een mooi, uitgesproken kruidig – en gistkarakter vindt hebben. Uijtenhaak: “Een opvallend citruskarakter”.
De tweede plek was voor Chef Mike Zeevenkel Blond (6%), van Herberg de Waard van Ternaard en gebrouwen door De Kroon op Leeuwarden. Van Houtum: “Lekker, maar iets te veel peper-en-zoutsmaak op den duur”. Walsh waardeerde het bier, maar vond de kruiden te sterk. Uijtenhaak vond het een prima bier, waarvan ze graag een tweede glas zou nemen. “Een bier dat het goed kan doen bij eten.”
Rechthuis Blond (6%) van café-restaurant Het Rechthuis in Mijdrecht, gebrouwen door brouwerij SpierBier uit dezelfde plaats, werd derde in deze categorie. Walsh: “Een mooi bier voor een groot publiek”. Van Houtum sprak over fruitige, zoete aroma’s en Uijtenhaak vond het een fijn, doordrinkbaar bier,dat wat haar betreft tussen blond en saison inzit.
Categorie zwaar
In de categorie zwaar ging het goud naar de Big Fat Double 5 IPA (8%) van Beertemple in Amsterdam van Peter van der Arend. Het is geproduceerd door Morebeer (ook van Van der Arend) bij brouwerij ’t Uiltje in Haarlem. Reuchlin: “Een mooi huisbier als je je wilt profileren met bijzondere bieren”. De Lange: “Een goed huisbier, maar wel één dat je niet de hele avond blijft drinken.” Flissebaalje waardeerde het eveneens: “Zeer uitgesproken voor een huisbier”. Tuinema daarentegen vond het een zeer goed doordrinkbaar bier met een mooie balans.
Nummer 2 werd Mikkie = Cattivella (9,5%), het huisbier van ‘cause BEER loves FOOD in Amsterdam, eveneens een onderneming van Van der Arend. Het is een sweet stout gebrouwen door Morebeer bij Birrificio del Ducato in Italië. “Voor een kleine groep liefhebbers”, zei Tuinema erover. De Lange miste wat body en vond hem wel heel zoet.
De derde plaats was voor Blonde van Maurits (6,6%) van Prins Mauritshuis in Blokzijl en gebrouwen door Baxbier in Groningen. “Een prima huisbier”, vond Reuchlin. “Toegankelijk.” Flissebaalje vond hem goed in balans. “Mooi als eerste bier en een tweede glas gaat er ook in.” Van Tuinema mag het wel wat extremer zijn. “Een fris en fruitig huisbier, echter de wrange nasmaak is wat te krachtig”, vond De Lange.
Wisselende kwaliteit
De kwaliteit van alle inzendingen vonden de juryleden wisselend. Tuinema beoordeelde net als vorig jaar de categorie zwaar en proefde geen vooruitgang. Hij vond de inzendingen zelfs wat zwakker. Kerkhoven zei na driekwart van de lichte bieren geproefd te hebben: “We lopen nog geen polonaise”. Al had de winnaar in de categorie zwaar dat volgens haar zeker wel verdiend. Maar is het dan zo slecht gesteld met de huisbieren? Flissebaalje en Reuchlin kaartten het al eerder aan: ondernemers moeten heel bewust voor een huisbier kiezen en nadenken over wat ze ermee willen bereiken. De Lange en Reuchlin uitten daarnaast ook hun zorgen over de bierkennis in de horeca. Vanuit StiBON wordt zodoende nagedacht over mogelijkheden om die te verhogen. Verder ziet De Lange de bierkaart an sich als een probleem. “Je ziet soms indrukwekkende kaarten qua aanbod, maar dat levert keuzestress op. Daardoor gaan gasten voor veilige keuzes. Ik zou pleiten voor een kleinere kaart, die door het jaar heen wisselt en veel meer uitleg geeft. Personeel moet dan ook veel kunnen vertellen over die bieren.”
Terug naar de huisbieren. Walsh en Uijtenhaak proefden er ook veel die volgens hen beter gebrouwen hadden kunnen worden. Horecazaken doen er daarom goed aan professionals in te schakelen bij het ontwikkelen van een huisbier en bij het samenstellen van de bierkaart. De top 3’s van deze wedstrijd laten in ieder geval goede huisbieren zien die zeer waardevol zijn voor de horecazaken.
Nadenken
Terugblikkend op de jurering, zegt Theo Flissebaalje: “De kwaliteit van de inzendingen viel dit jaar niet tegen, toch waren er veel middelmatige bieren met kleine foutjes of weinig karakter. Enkele zware bieren waren qua smaak te ver doorgeschoten ten koste van de doordrinkbaarheid. Daartegenover stonden enkele prettige topbieren met een zeer uitgesproken smaak. Die zullen vooral de beergeeks aanspreken en passen eigenlijk alleen in biercafés die een breed arsenaal aan bierstijlen serveren. Opnieuw werd duidelijk dat over de smaak van een zwaar huisbier goed nagedacht dient te worden. Een licht huisbier kan een bier zijn dat je bij binnenkomst bestelt, een zwaar huisbier is meer een bier om als laatste van te genieten.”
Uitdaging
Henri Reuchlin, die net als Theo Flissebaalje de categorie zwaar jureerde, vindt een zwaar bier een uitdaging om je mee te profileren als horecabedrijf. “Het is niet de gemakkelijke doordrinker waarmee je de gast aan de toog wilt houden. Je geeft er echt een visitekaartje mee af. Dat visitekaartje was niet altijd goed leesbaar en dat is jammer.”
Kwaliteit gelijkgebleven
Fiona de Lange, is sinds de start van de huisbierverkiezing jurylid, hoewel ze door omstandigheden een editie moest overslaan. Ze kan dus zes jaar terugkijken. “De kwaliteit is naar mijn idee gelijk gebleven, oftewel: het huisbier is een visitekaartje voor je horecazaak. Je mag daarom best kritisch zijn naar de kwaliteit en continu bekijken wat er mogelijk beter kan. Als het niet goed is, serveer het dan ook niet aan je gasten. Dat is antireclame! Alle bieren die wij als jury geproefd hebben zouden voortreffelijk moeten zijn. Gelukkig waren er heel wat goede uitblinkers echter van een deel ben ik ervan overtuigd dat er zeker geen tweede bier van wordt besteld."
De jury
* Puck Kerkhoven: foodjournalist, bierschrijver
* Yvonne van Houtum: internationaal biersommelier, journalist, blogger
* Derek Walsh: brouwerijadviseur, bierkeurmeester
* Gery Uijtenhaak: biersommelier, brouwer, bierkeurmeester BKG
* Theo Flissebaalje: PINT
* Henri Reuchlin: coördinator StiBON
* Piet Tuinema: opleiding bierkeurmeester BKG, internationale ervaring
* Fiona de Lange: zytholoog, auteur, biersommelier
.jpg)