Column: een robot als barman?

Ze werken strikt volgens protocol, starten altijd op tijd, wijken nooit af en gedragen zich precies zoals wij ze dat geleerd (lees: geprogrammeerd) hebben. Doen ze dat niet - dan noemen we dat een mankement en wisselen we ze simpelweg (zonder juridische tussenkomst) in voor een vers exemplaar. Een column van Roger Haan, eigenaar van interieurbedrijf InterAlter  over het fenomeen.

We kijken helemaal niet meer op van lasrobots, satelliet-gestuurde-asperge-stekers of zelf-plannende-zaaginstallaties. Het is goedkoper, preciezer en vooral efficiënter op de lange termijn. En toch keek ik vreemd op toen ik afgelopen week een mail kreeg van een gerobotiseerde barman.
​
Nieuwsgierig
Het was helaas nog niet de androïde variant van Tom Cruise zelf, die mij contacteerde. Maar dat zal ongetwijfeld een kwestie van tijd zijn. Ik onderhield kort contact met het bedrijf dat hem (haar?) het leven heeft geschonken om mijn interesse kenbaar te maken. Maar direct ook de desinteresse, de afschuw, en de nieuwsgierigheid. Met de verwachting van een Japanse sekspop in ogenschouw, bleek deze West-Europese Geisha minder spannend dan verwacht. Lieve woordjes gaan je niet helpen hier, maar desalniettemin bereidt zij perfect iedere mogelijke cocktail binnen de voorhanden voorraad alcohol, fruit, en decoratieve toevoegingen. Ik heb de informatie direct doorgestuurd naar een aantal van onze clienten, tezamen met een vraag om te reageren. 

37 graden
Dat gordijnen vanzelf dichtgaan, toiletpotten op eigen initiatief klysma’s uitvoeren en het gazon gemaaid wordt door een onvermoeibare maairobot die zelfs terugrijdt als ie gestolen wordt, is tot daar aan toe. Maar we zijn een grens over gegaan toen we de gastvrouw (of -heer) vervingen door een desktop variant van Siri. Alhoewel Siri en ik het prima kunnen vinden, mis ik het ontbreken van die 37 graden. Ondanks dat daarmee de foutmarge wellicht aanzienlijk is afgenomen. De International Federation of Robotics voorspelt dan ook dat het aantal robots zal verdubbelen tot 3 miljoen in het jaar 2020. Maar om nu meteen de 'echte' mensen uit de gastvrije sector te verbannen vind ik (behalve voor een enkel concept) toch een beetje eng.

Gastvrij
En begrijp me goed, dit gaat niet zozeer over de banen die daarmee op het spel staan. Ik weet zeker dat iedere innovatie ook een veelheid aan nieuwe (zij het andere) banen creëert. Nee, het gaat over specifieke plekken waar ik een robot lastig vind. R2D2 in de stukadoorsuitvoering begrijp ik namelijk prima. Dit gaat over de plekken waar ik nou juist een mens wil tegenkomen. En terwijl ik het schrijf, vraag ik me af of een zelflerend organisme met als enige doel “gastvrij” te zijn, dat niet beter kan. Ook wij interpreteren maar gewoon wat iemand wil, zonder kennis van cultuur, of zonder te weten of zijn, of haar vlucht goed verlopen is. Zonder te weten of iemand op vakantie is, of voor de laatste keer zijn dochter bezoekt die langzaam wegkwijnt in het hiernaast gelegen ziekenhuis… Zaken waar wij - als medemens - ook niets mee te maken hebben. Maar zaken,.. nee “data” die in duidelijke sporen voorhanden zijn voor precies die juist geprogrammeerde gastheer. 

​Werkzaamheden overnemen
Of we dat nu leuk vinden of niet, intelligente systemen gaan langzaam onze cognitieve werkzaamheden overnemen. Door de digitalisering en nieuwe ontwikkelingen zoals kunstmatige intelligentie, robotica, cloud computing, mobiel internet, het Internet of Things en Blockchain wordt onze omgeving steeds intelligenter.

Een betere wereld?
En uiteindelijk, als de techniek maar hard genoeg meegroeit, verwacht ik ook geautomatiseerde ondernemers. Digitale persona’s zonder rare fratsen en eigenaardige nukken. Data-bots die continu de markt analyseren en kansen herkennen. Nu al is onze marktanalyse data-gedreven. En inzichtelijk gemaakt door slimme queries die getriggerd worden door afwijkingen. Waarom dan nog die menselijk interpretatie? Die twijfel, dat onderbuikgevoel?  Koppel een financiele-bot, aan een meer creatievere en commercieel geprogrammeerde chip-set en gegarandeerd spugen ze er talloze mogelijkheden uit. Die op hun beurt weer kunnen worden gesorteerd en geïndexeerd op probability en toegevoegde waarde. Een economie die groeit zonder hebzucht of eigenbelang. Volgens de basisregels van de robotica, waarin ”schade toebrengen aan de mensheid, of toelaten dat de mensheid schade toegebracht wordt dient voorkomen te worden* ”.

Data gestuurd interieurontwerp
En toch, terwijl ik mijn fantasie de vrije loop laat, vermijd ik dat soort concepten net zo hard als een onbemand tankstation om vier uur ’s nachts.  Maar weet diep van binnen, dat wij over niet al te lange tijd een primitieve, lust gedreven, hoop vlees zullen zijn. In een ordelijk zelflerend systeem van (geprogrammeerde) gastvrije horeca. Is dit een apocalyptisch einde, of juist een meer hedonistische doorstart van de mens? Vooralsnog volg ik de ontwikkelingen nauwlettend. En denk inmiddels mee over het data gestuurd interieurontwerp, en of je creativiteit eigenlijk wel kunt programmeren…