Entree tasting met bartenders: 'Ierse whiskey is aan een comeback bezig'

“Sinds vorig decennium is Ierse whiskey aan een onvoorstelbare comeback bezig”, zegt Hendriks. “Ierse whiskey is de oer-whisky, tot het eind van de negentiende eeuw dronk men wereldwijd niet veel  anders. Ierland kende honderden distilleerderijen. Maar vanaf 1900 werden de Schotse whisky’s beter, efficiënter en veel populairder. Reken daar factoren als de Ierse onafhankelijkheidsoorlog en de drooglegging in Amerika (1920-1933) bij op, en Irish whiskey verloor haar populariteit. In de jaren vijftig van de vorige eeuw waren er nog slechts drie distilleerderijen in Ierland: Cork Distillers, Jameson en Bushmills  (Noord-Ierland).

In de jaren zeventig was er een opleving van de populariteit, maar niet in kwaliteit, vervolgt Hendriks. “Ierse whiskey dronk je in een Irish coffee of met cola. Standaard driemaal gedistilleerd, nooit geturfd, nooit single malt – en eigenlijk ook nooit met karakter. Maar in 1987 blies ene John Teeling de Cooley distilleerderij nieuw leven in, waar hij Ierse kwaliteitswhiskeys stookte voor andere merken. Deze ontwikkeling staat aan de basis van waar we vandaag staan. Er zijn nu weer 41 distilleerderijen die vernieuwende, innovatieve Ierse whiskey maken – mede dankzij de ruime vrijheid in het rijpen op houten vaten.”

De proeverij

ROE & CO BLENDED IRISH WHISKEY (45%)

Hendriks: “Roe & Co. is een van de oudste distilleerderijen van Dublin, die vorig decennium nieuw leven in werd geblazen door drankgrootmacht Diageo. De blend 
van grain en malt whiskey is speciaal ontwikkeld voor cocktails, met genoeg fans om puur te drinken. Zacht en soepel, met veel smaken van peren, groen fruit, citrus, vanille, graan en een ‘uumpfh’ in de afdronk.”

TEELING SINGLE GRAIN IRISH WHISKEY (40%)

Hendriks: “Deze whiskey van de Teeling-distilleerderij in hartje Dublin is gemaakt van grain whiskey van maïs, gedistilleerd in continue ketels: licht, lichtzoet en clean. Mét een finish in cabernet sauvignon-wijnvaten die de whiskey een vol karakter met veel smaak geeft. Mooie zachte tonen, geconcentreerde fruitigheid en een pittige afdronk.”

WATERFORD THE CUVÉE IRISH SINGLE MALT WHISKEY (50%)

Waterford whiskeys onderscheiden zich door op elke fles de afkomst van de graanvelden van de boer te specificeren. De single malt whiskey is een cuvee van verschillende (traceerbare) boerderijen, omhuld in een opzienbarende blauwe fles. De whiskey is piepjong, slechts enkele dagen ouder dan de verplichte drie jaar. Misja Vorstermans: “Maar bomvol mout, graan en complexiteit.”

HA’ PENNY FOUR TIMES CASKED IRISH WHISKEY (43%)

Ha’ Penny is een blended whiskey vernoemd naar de bekende Ha’ Penny-brug in Dublin, gemaakt in de Pearse Lyons-distilleerderij, gevestigd in een oude kerk. Een lichte, maar herkenbare Ierse whiskey die maar liefst op vier verschillende vaten heeft gerijpt: bourbon, port, Oloroso-sherry en opnieuw, zwaar getoaste bourbonvaten.

LAMBAY MALT IRISH WHISKEY (43%)

Lambey is een single malt whiskey gestookt bij Westcork Distillers in het zuiden van Ierland, gerijpt op Lambey Island, nabij Dublin. De finish vindt plaats op cognacvaten. Van graansmaken van whiskey pakt het door naar de fruitigheid van cognac, concludeert het panel. “Wat tof is”, voegt Hendriks toe, is dat het bij Ierse whiskey vrijwel nooit om leeftijd gaat. Op geen van de twaalf flessen van vanmiddag staat een leeftijd.”

KINAHAN’S THE CASK PROJECT (43%)

Hendriks: “Uniek in Ierland is het gebruik van hybride vaten: vaten die nieuw gebouwd zijn met de houten staven van verschillende (oude) houten vaten. Zo worden de vaten waar deze whiskey op mag rijpen gebouwd van staven van Portugese, Amerikaanse, Europeaanse, nieuwe Hongaarse en zelfs kastanjehout.” We proeven een fruitig-zoete whiskey vol houttonen en een intrigerende afdronk van het kastanjehout met warme kruiden.

LAMBAY’S BLEND IRISH WHISKEY

Een lichtere variant van zijn single malt-broer, de instapversie die als blend van graan en mout ook is gefinished op cognacvaten. Maar zowel het karakter van de mout als de cognac-invloeden zijn veel minder dominant, en de whiskey is gewoon erg ‘mellow’, soepel en zacht. 

THE BUSKER SINGLE MALT IRISH WHISKEY

Hendriks: “De single malt van de Busker-distilleerderij is gerijpt op ex-bourbonvaten en Siciliaanse Marsala-vaten. Je proeft mout, tonen van vanille, rood fruit en een aardse kruidigheid. De Ierse chef van het Amstel Hotel, Ryan Kearney, verrast ons met een bijpassend gerechtje van krokant gebakken bloedworst met rodebietenpoeder.

TWO STACKS IRISH WHISKEY (43%)

Hendriks: “Two Stacks is de allereerste Ierse whiskey in blik, een ‘Dram in a can’. Een blikje bevat 100 ml, en dat kun je dus prima delen.” En dat blijkt de moeite waard, dit is een mooie blend van malt en pot still-whiskey, vol zachte graan- en fruittonen met een aangenaam pittige afdronk.”

THE BUSKER SINGLE POT STILL IRISH WHISKEY (44,3%)

De originele en unieke Ierse whiskey-stijl met ongemoute en gemoute gerst, gedistilleerd in koperen pot stills en gerijpt op ex-bourbon- en sherryvaten. We proeven een pittige whiskey met veel karakter: een droge body vol kruidigheid, fruit, chocolade en een peperige afdronk.

CURRACH SINGLE MALT IRISH WHISKEY – ATLANTIC KOMBU SEAWEED CASK (46%)

Hendriks: “Deze whiskey wordt gestookt van gemoute gerst en gerijpt op bourbonvaten. Voor de finish van zes maanden worden deze van binnen getoast met kombu-zeewier. Een umami-explosie met tonen van houtrijping, granen en zoet gedroogd fruit zijn verweven met zilte smaken.” Het waanzinnige gerechtje wat we hierbij krijgen is een oester met rode kool, gefermenteerde radijs, haringkaviaar en gebrande mierikswortel. 

THE LEGENDARY MIDNIGHT SILKIE IRISH WHISKY (46%)

Hendriks: “Silkie wordt gestookt bij de Sliabh Liag Distillers in Donegal, bovenin Ierland. In je mond proef je een flipperkast aan smaken: rijp- en gedroogd fruit, chocolade, vanille en koffie, doorweven met aangenaam rokerige en droge tonen. De whiskey is gerijpt op vijf verschillende vaten: nieuw getoast Amerikaans eiken, bourbon, sherry, rode wijn en stoutbier.” Chef Kearny serveert een fantastische pairing van gerijpt, geblakerd zolderspek met krokante kippenhuid en donkere chocolade.