Met uitzicht op de druivenstokken van het Betuws Wijndomein proeft een panel van bierkenners tien trendy grape ales. Een hele uitdaging want wat proeven we nou eigenlijk? Iets van bier met iets van druiven. Er valt een wereld te ontdekken in deze nieuwe bierstijl, die kwam overwaaien uit Italië.
Tekst: Puck Kerkhoven
Foto's: Pim Ras
Wat is een Grape Ale?
Een Grape Ale is een cross-over tussen wijn en bier. De Italianen ontwikkelden dit biertype. Bij elke slok word je weer even op het verkeerde been gezet; drink ik nou wijn of bier? Licht en fruitig maar toch met de volmondigheid van biermout. Ons panel proeft op het Betuws Wijndomein tien trendy Grape Ales. Het panel bestaat uit: Arina van Leenen (Mede-eigenaar van het Betuws Wijndomein, professioneel proever, wijnsommelier), Arjanneke van den Berg (Gooische Bierbrouwerij, zette samen met partner Gijs Troost drie innovatieve Grape Ales in de markt, biersommelier), Marco Lauret (Brouwt voor Duits & Lauret in het nabijgelegen Fort Everdingen, voorzitter en bieropleider bij StiBon), Jasper Borgdorff (Mede-eigenaar van Taplokaal Gist in Utrecht), Rianne Joosse (Voormalig voorzitter van Bierconsumentenvereniging PINT).
Grape Ale: licht oranje en smaakt een beetje dierlijk en fris lichtzuur als in appel
Om de tongen los te maken starten we de proeverij met Rikki Riesling, een Belgische saison van DUST Beer De Leite (Brugge), met rieslingdruiven uit het Moezeldal. Het bier is licht oranje en smaakt een beetje dierlijk en fris lichtzuur als in appel. Onze gastvrouw en wijnsommelier Arina van Leenen schrikt van de muffe geur in haar neus. De rest van het panel, met bierachtergrond, stelt haar gerust: “Dat hoort bij een saison.” Ze haalt de druif eruit: “Wel lichtelijk geoxideerd.” Samen met partner Diederik Beker beheert Van Leenen het Betuws Wijndomein in Erichem, waar ze prachtige Nederlandse wijnen maken, die internationaal regelmatig in de prijzen vallen. Van Leenen studeerde onder andere in Noord-Italië voor professioneel proever.
Bakermat van de Grape Ale
Over Italië gesproken, zo’n vijftien jaar geleden ontstond hier de bierstijl Grape Ales. IGA’s worden ze daar genoemd (Italian Grape Ales), met een knipoog naar de populaire IPA’s. Onze proever Rianne Joosse brengt uit eigen collectie een van de eerste succesvolle Grape Ales uit Italië mee: Open Mind. Een toepasselijke naam want een open mind heb je wel nodig om deze cross-over van bier en wijn te leren waarderen. Het is een parelende rode Grape Ale van brouwer Montegioco, gemaakt met niet-gesteriliseerde most van de croatinadruif. De druivengist mocht vrolijk meehelpen bij de vergisting van dit licht fruitige, droog-bittere bier. Zoet, beetje Roosvicee-achtig in de neus, behoorlijk veel tannine, wat uniek is in bier. Fantastisch bij ovenverse pizza pepperoni, weet Joosse uit ervaring. Haar partner Ricardo heeft een wijngoed in het Italiaanse Piemonte, waar ze regelmatig te vinden is.
Grape Ales zijn mega divers
“Je kunt aan heel veel knoppen draaien, als maker van Grape Ales”, zegt brouwer en bierdocent Marco Lauret. “Druivensoorten, biertype, gist-gebruik, toepassing van de druif (hele druif, most, schillen, sap, wijn), bereidingsmethode, wel of niet lageren, etc.” Arjanneke van den Berg van de Gooische Bierbrouwerij kan erover meepraten. Deze brouwer bracht afgelopen jaar drie Gooische Grape Ales op de markt; twee witte en een feestelijk fonkelende rode (7,2%) vol tannine; een echt gastronomisch bier. Aan deze laatste voegden ze de uitgeperste schillen, pitten en steeltjes van de regentdruif van het Betuws Wijndomein toe. De Gooische Bierbrouwerij kiest ervoor het karakter van de druif alle eer aan te doen en werken met een draagbier dat mooi bierig is, maar geen aandacht vraagt. De witte (Gooische Bierbrouwerij) GA’s (7,6%) zijn gemaakt met most van johanniter- en solarisdruiven van de lokale Hilversumse Wijngaard Zonnestraal. Lekkere frisse, dorstlessende terrasbieren, beetje weizenachtig, een neus van tropisch fruit en een duidelijk herkenbare druif, vindt Jasper Borgdorff van Taplokaal Gist, die zelf de Wild Beer Squashed Grape 2020 op tap heeft.
Ook de klassieke Belgische Gueuzerie Tilquin kwam op het idee verschillende druiven aan hun spontane brouwsels toe te voegen, waaronder één met pinot gris (8,5%), de ander met pinot noir (8,1%). Wat ervaar je hier prachtig de verschillen in deze zure bieren; de een fris, de ander rond. De proeftafel valt even stil en droomt van oesters bij het bier.
Druiven én kruiden
Naast druiven worden ook ‘botanicals’ toegevoegd. Nevel uit Nijmegen doet dat bij Wild Ale Ieder (5,8%), waaraan behalve muscaris-druif ook vlierbloesem is toegevoegd. Helaas is daardoor die mooie muscaris niet meer te proeven, tot verdriet van Van Leenen. Er komt nog een oer-Hollandse Grape Ale op tafel: Dutch Grape Ale (6%). Dit bier is uit de serie Limited Edition van Brouwerij Hoop uit Zaandijk, in samenwerking met Wijnhoeve de Colonjes in Groesbeek, die voor de sauvignon gris-wijnmost tekende. Spannende gisten (wilde kveik en champagnegist) zorgen voor een droog, levendig terrasbier, dat licht van kleur is. Mooie smaken, die van het panel best nog iets duidelijker naar voren mogen komen.
Exotische Grape Ale: Moema Pink Grape
Overal waar druiven groeien, maken ze tegenwoordig Grape Ales. De meest exotische Grape Ale van deze proeverij is er een in een stoer blik, uit Brazilië: Moema Pink Grape van OCA Cervejaria. Een New England IPA met toevoeging van most van de catawbadruif. Zoet, muskaatachtig met een foxy bouquet en wilde smaak. Wat een ontdekking, geen van de proevers heeft zoiets ooit geproefd. Gave combinatie ook met chocolade met rozijnen, tipt Lauret. Daarna volgt nog een mooie uit Toronto, Canada: Ritual Madness van Indie Alehouse (8%). Een Vlaamse Red Ale, gelagerd op druivenmost en vatgerijpt; een blend van een en twee jaar oude vaten. Zoet, zuur, rijkelijk in zijn hout, leer en een keldergeur. Spannend met blauwe kaas van de foodplank.
Op de hoogte blijven? Schrijf je hier in voor onze nieuwsbrief!
.jpg)