Energiezuinige keuken: nu besteden, straks besparen?

De gasprijzen rijzen de pan uit en de huidige klimaattoestand vraagt om duurzame keuzes. Daar zijn de meeste horecaondernemers zich steeds meer van bewust. Is het nyu de tijd om geld te besteden aan energiebesparende oplossingen in je keuken? Of helemaal over te stappen naar een energiezuinige keuken? “Je moet er natuurlijk de portemonnee voor hebben, maar het betaalt zich zeker terug.”

Tekst: Carolien Dircken
Foto’s: Hakvoort Professional BV, Winterhalter, restaurant Valencia in Deventer

Grotere vraag naar energiezuinige keuken

De historisch hoge energieprijzen maken het ondernemers niet makkelijk in een toch al lastige tijd. De vraag naar energiebesparende apparatuur en andere oplossingen in horecazaken wordt steeds groter. Dat ziet ook Eric Harsta, commercieel manager bij grootkeukenspecialist Hakvoort Professional. “We zien eigenlijk al zo’n zes of zeven jaar dat die beweging gaande is in de horeca”, zegt hij. “En zeker met de huidige gasprijzen en de wens van ondernemers om duurzaam te ondernemen, neemt die vraag toe. Door de strenge Europese regels en het feit dat er niet in elk land evenveel oog voor was, was er in eerste instantie weinig beschikbaar op de professionele markt. Inductieplaten voor thuis zijn bijvoorbeeld al lang relatief betaalbaar, maar voor de horeca blijven ze prijzig, omdat er heel weinig aanbieders zijn en er andere vermogens gevraagd worden. Je ziet in de horeca sinds kort de eerste koel- en vriesapparatuur met A-label op de markt komen, omdat ze moeten voldoen aan de strenge, Europese norm voor professioneel gebruik in combinatie met een pittige klimaatklasse. Gelukkig zijn fabrikanten de laatste jaren druk met innovaties, dus het aanbod van energiebesparende oplossingen gaat nu met sprongen vooruit. Maar het blijft een kostbare investering en daar moeten ondernemers, zeker nu, maar net de portemonnee voor hebben.”

Investeren in duurzaamheid

Valentijn Bergers herkent dat probleem. Toen hij in 2019 restaurant The Lemon Tree in Deventer begon, had hij niet de middelen om te investeren in de meest energiezuinige oplossingen in zijn zaak. “Dat heeft ervoor gezorgd dat wij nu maandelijks een energierekening tot wel zestienhonderd euro hebben, voor een heel kleine zaak. Dat is echt fors en ik heb nog niet eens heel scherp voor ogen wat dat betekent met de nieuwe energieprijzen”, zegt hij.

Bij zijn nieuwe restaurant Valencia in Deventer, gooiden hij en zijn compagnons het over een andere boeg. “Hier wilden we een soort voorbeeldzaak van maken en besloten we op alle vlakken te kiezen voor de meest duurzame oplossing”, vertelt hij. “Met het oog op het milieu natuurlijk, maar ook omdat we ervan overtuigd zijn dat het ons op langere termijn enorm veel kosten zal besparen.” Samen met de gemeente keken ze naar de mogelijkheden om, al dan niet met subsidie, te investeren in duurzaamheid. “Om te beginnen zijn we met Valencia volledig van het gas af”, zegt hij. “Verder hebben we het dak en de muren geïsoleerd, vloerverwarming aangelegd, een warmtepomp geïnstalleerd en gekozen voor de meest duurzame apparatuur op de markt.” Daar hangt een prijskaartje aan, bevestigt hij. “Bij The Lemon Tree hebben we bijvoorbeeld duizend euro uitgegeven aan een frituur, bij Valencia staat nu een exemplaar van dertienduizend euro.”

Toch ziet hij dat als een slimme investering. “Keukenapparatuur is ontzettend duur in aanschaf, maar het gaat ook zeker twintig jaar mee. Je krijgt subsidie op zulke aanschaf en (zie kader) en de apparatuur betaalt zich uiteindelijk terug door de energie die je ermee bespaart.” Het meest trots is hij op de manier waarop ze de restwarmte hergebruiken bij Valencia. “De warmte die vrijkomt in de keuken, bijvoorbeeld van de koelmotoren, hergebruiken we door de verschillende systemen slim op elkaar aan te sluiten. Dat kost niets, maar levert veel op. Als je een nieuwe zaak inricht, is het handig om zo’n klimaatplan te laten maken. In een bestaande keuken is dat veel lastiger, merken wij nu ook bij The Lemon Tree. Om daar restwarmte goed te gebruiken moeten we best wel wat aanpassen in de zaak. Maar het plan om dat te gaan doen, ligt er zeker.”

Slimme apparatuur in de keuken

Toch kun je ook zonder volledig nieuw klimaatplan al gebruik maken van restwarmte. Zo biedt Winterhalter bijvoorbeeld een speciale EnergyPlus-functie voor ‘afvoerlucht-warmteterugwinning’ in de spoelkeuken.“Simpel gezegd zorgt de EnergyPlus-functie ervoor dat de energie van de warme waterdamp het koude toevoerwater voorverwarmt. De machine wordt hierdoor sneller opgewarmd tussen de wasbeurten door”, legt Simone Houtepen van het bedrijf uit. “Bovendien ontsnapt er bij het openen van de machine nauwelijks nog warme, vochtige waterdamp. Dit merk je aan het klimaat in de spoelkeuken. Met deze optionele EnergyPlus-functie op de doorschuifvaatwasmachine bespaart men wel 15% op energiekosten.”

Harsta noemt de Salamander met pandetectie als voorbeeld van een slimme energiezuinige investering voor de keuken: “Die gaat op spaarstand als hij geen pan op de plaat detecteert. Zo’n apparaat kost je een paar duizend euro, maar het bespaart je 79% aan energiekosten. En het is prima te integreren in je bestaande keuken.” Hij begrijpt dat ondernemers juist nu weinig financiële ruimte hebben om dure investeringen te doen. “Maar het assortiment van leveranciers groeit gelukkig ook. Ik hoop dat de toenemende vraag en het aanbod elkaar steeds meer zullen versterken.”

EIA en subsidies

Met de Energie Investerings Aftrek (EIA) kan je als ondernemer 45,5% van de investeringskosten aan energiebesparende oplossingen aftrekken van de fiscale winst. Ook zijn er subsidies waarmee je snel een deel van de aanschafprijs van apparatuur terugkrijgt en kan de gemeente vaak meedenken in tegemoetkomingen voor energiebesparende maatregelen. “De lijst met erkende maatregelen die de overheid heeft opgesteld voorziet je bovendien in oplossingen/besparingen die je binnen vijf jaar gaat terugverdienen”, weet Eric Harsta. Op rvo.nl/onderwerpen/duurzaam-ondernemen vind je hierover veel informatie.

Op de hoogte blijven van nieuws uit de horeca? Meld je aan voor de Entree nieuwsbrief!