4300 nieuwe horecabedrijven in 2021? Stef Driessen verklaart

Afgelopen jaar kwamen er volgens de Kamer van Koophandel maar liefst 4.300 horecabedrijven bij. Hoe kan dat? Stef Driessen, horecaspecialist bij ABN AMRO, geeft antwoord.

Tekst: Iris Kranenburg

Hoe verklaar je deze enorme stijging van het aantal nieuwe horecabedrijven?

“Het aantal KvK- inschrijvingen groeit snel door de toename van het aantal zzp’ers. De Wet Arbeidsmarkt in Balans (zzp is de enige vorm van flexibele arbeid die niet onder deze wet valt) en corona (koken bij mensen thuis of voor de bezorgmarkt) zijn belangrijke aanjagers.”

Zijn die cijfers dan wel realistisch?

“De cijfers van de KvK geven een onvolledig beeld. Iedere inschrijving telt even zwaar, terwijl er nogal een verschil zit tussen een zelfstandig kok, nevenactiviteit of gloednieuwe vestiging. Wij kijken niet naar het aantal ingeschreven bv’s, vof’s of eenmanszaken, maar naar het aantal fysieke locaties. Dat zegt meer over de investeringsbereidheid en werkgelegenheid.”

Op welke cijfers kom je dan uit?

“Het aantal horecavestigingen groeide sinds 2015 met 24% in de binnensteden en 16% landelijk. Sinds januari 2020 groeide het aantal fysieke horecalocaties met slechts 2%, tot 44.903. Dat is voor medewerkers, ondernemers en investeerders van bestaande horecalocaties trouwens goed nieuws: het helpt bij overleven en professionaliseren.”

Wat valt je op aan de cijfers?

“Vooral het aantal bezorgrestaurants groeide. Uit een analyse door ABN AMRO in opdracht van Entree Magazine blijkt dat er vergeleken met januari 2020 nu 1.034 (34%) meer bezorg- en afhaallocaties zijn. Die ruimte is er ook: in 2021 kwam maaltijdbezorging uit op 3,4 miljard euro omzet, een groei van 19% ten opzichte van 2020 en een verdubbeling ten opzichte van 2018. Zonder corona zou deze verdubbeling volgens ABN AMRO pas in 2024 zijn gerealiseerd. In de cijfers valt verder de stijging van het aantal café-restaurants in Amsterdam op. Dat segment groeit helaas sneller dan het aantal inwoners en/of toeristen.”

In welke sectoren nam het aantal bedrijven af?

“Het aantal cafés nam sinds januari 2020 af met 492 (8%). Ook gingen er 238 lunchrooms (-6%) en dertig discotheken (-13%) verloren.”

Is er veel animo om een horecabedrijf te starten?

“Ja, ondanks corona. Wel ligt het groeitempo lager komende jaren. De aanhoudende krapte op de arbeidsmarkt heeft een remmend effect en leegstaande winkelpanden worden vaak geen horecalocaties meer, maar woningen. Gemeenten verlenen hier vaker hun medewerking aan.”

Welke bedrijven gaan het moeilijk krijgen?

“Restaurants zonder duidelijk concept gericht op een bepaalde doelgroep(en) moeten het opnemen tegen maaltijdbezorgers, supermarkten, thuisfeestjes en speciaalzaken.”

Wat gaan we wél in de toekomst zien?

“De ‘systeemhoreca’ zal het horecalandschap steeds meer gaan domineren. Dit zijn zeer efficiënt ingerichte keukens, met een duidelijke formule en uitstraling aan de voorkant. Daar is ruimte voor. Zo was vóór corona het aantal avondrestaurants dat onderdeel was van een keten met meer dan zeven locaties of honderd medewerkers in de binnensteden van Amsterdam (3%), Den Haag (5%), Maastricht, Groningen (6%) en Utrecht (7%) beperkt. In de centra van Londen, Glasgow, Bilbao, Hamburg en Liverpool hebben formules van avondrestaurants een marktaandeel van tussen de 20 en 32%. Ook bij caférestaurants en lunchrooms ligt het aandeel vestigingen dat onderdeel is van een keten buiten de Benelux hoger dan het gemiddelde in grote Nederlandse binnensteden.”

Dus de grote spelers worden groter?

“Ja, horecaondernemers met meer omvang, kunnen immers ook makkelijker investeren in een aangepast assortiment, digitalisering, robotisering en in het delen van kennis over de keten. Met meer omvang kunnen zij ook makkelijker het hoofd bieden aan het personeelstekort.”