ING: 'Gematigd positief beeld voor de horeca in 2023'

Header foto: Unsplash
Bron: ING Research Vooruitzicht Horeca 

Bezuinigen op minder essentiële consumptie

“Met een historisch laag consumentenvertrouwen, hoge inkoop-, personeels- en energiekosten en aanhoudende personeelskrapte blijven het uitdagende tijden voor horecaondernemers”, stelt Katinka Jongkind, sectoreconoom leisure bij ING Research. “Veel huishoudens zullen bij de aanhoudend hoge prijzen vroeg of laat gaan bezuinigen op minder essentiële consumptie, zoals etentjes en uitstapjes buiten de deur. Dit zien we nu al licht terug in de meest recente ING pindata. Dankzij het omvangrijke financiële steunpakket van de overheid blijft de koopkracht volgend jaar nog enigszins op peil. Dit zal de vraaguitval in de horeca naar verwachting enigszins dempen.”

Volumegroei in 2023 circa 5%

Na bijna twee jaar van lockdowns en beperkende maatregelen vanwege de coronapandemie, maakt de horeca in 2022 een grote inhaalslag met een verwachte volumegroei rond de 30%. Voor 2023 wordt toch nog wel een volumegroei van circa 5% verwacht. Dit betreft deels herstel van de coronapandemie, aangezien de horeca in de eerste twee maanden van 2022 nog met beperkingen te maken had.

Fors hogere prijzen in de horeca

Net als in andere sectoren kampt ook de horeca met hogere inkoopkosten voor onder meer bier, koffie, brood, vlees, olie en boter. Gemiddeld genomen zijn voedingsmiddelen en alcoholvrije dranken 9% duurder geworden in de eerste negen maanden van 2022. Bier is zelfs met 12% in prijs gestegen. Daarnaast hebben horecaondernemers ook te maken met hogere energie- en personeelskosten. De verwachting is dat restaurants en cafés de prijzen voor de consument in 2022 gemiddeld met 8% verhogen. Voor 2023 wordt een inflatie in Nederland verwacht van 5,5%. Naar verwachting stijgen de prijzen in de horeca in 2023 dan ook voor het derde jaar op rij met ten minste 3%.

Sterkere prijsstijgingen bij hotels dan bij restaurants

Voor de horeca is het niet altijd mogelijk om de hogere kosten volledig door te berekenen aan de klant. Dit geldt met name voor restaurants en cafés. Als de prijs van een biertje of een maaltijd te hoog wordt blijven de klanten weg. Hotels zijn wat dat betreft iets minder prijsgevoelig en kunnen de hogere kosten relatief makkelijker doorberekenen aan de gast. Zo lagen de prijzen bij hotels in het derde kwartaal 2022 inmiddels een kwart hoger ten opzichte van eind 2019. Bij restaurants, campings en vakantieparken lagen de prijzen gemiddeld 15% hoger.

Meer bedrijfsbeëindigingen en faillissementen in 2023

De verwachting is dat het aantal bedrijfsbeëindigingen en faillissementen in de horeca in 2023 hoger zal uitvallen dan in 2022. Doordat restaurants en cafés de hogere kosten veelal niet volledig kunnen doorberekenen aan de klant, gaat dit uiteindelijk ten koste van de winstmarge. Deze staat al langere tijd onder druk vanwege de sterke concurrentie in de afgelopen jaren door de forse groei van het aantal horecazaken en door de verplichte sluitingen tijdens de coronapandemie. Daarnaast zijn horecabedrijven in oktober 2022 begonnen met het terugbetalen van de belastingschuld van 1,5 miljard euro. Ondanks dat bedrijven meerdere jaren de tijd krijgen om de belastingschuld af te lossen, zal dat voor een deel van de horecabedrijven tot financiële problemen leiden, met bedrijfsbeëindiging of faillissement tot gevolg. 

Consument laat extra biertje staan

De relatief hoge inflatie zorgt niet alleen voor hogere kosten in de horeca, maar draagt ook bij aan een historisch laag consumentenvertrouwen en een lage koopbereidheid van consumenten naar de toekomst toe. “Uit de meest recente ING pindata blijkt dat de waarde van de pinbetalingen in restaurants en cafés zich in de afgelopen twee kwartalen relatief vlak heeft ontwikkeld”, aldus Jongkind. “In het derde kwartaal lag de waarde van de pinbetalingen 1% lager dan in het tweede kwartaal. Tegelijkertijd zijn de gemiddelde prijzen bij restaurants en cafés gestegen. Dit wijst erop dat de volumes zijn afgenomen. Blijkbaar slaat de consument bijvoorbeeld een extra biertje over of gaat een keer minder, of minder uitgebreid, uit eten.”