De inkoop van dierlijke producten kreeg tijdens de coronaperiode een flinke klap. Tijdens de lockdown zakte het inkooppercentage tot ver onder het niveau van 2016-2019. Tegen het eind van 2021 was het nog niet hersteld. De inkoop van plantaardige producten is daarentegen sinds 2016 ruim verdubbeld (162% groei over 2016-2021).
Bron: ProVeg Nederland
Tijdens de coronaperiode was er ook een dip te zien bij plantaardige producten, maar in de tweede helft van 2021 had zich dit alweer hersteld tot boven het pre-covid niveau.
Plantaardige producten speelden tot voor kort een bescheiden rol in de foodservice, maar er is sprake van een inhaalslag. Het marktaandeel van plantaardige producten steeg van 1,4% in 2016 naar 5,4% in Q4 van 2021, wat het op een vergelijkbaar niveau brengt als het marktaandeel in de retail. Martine van Haperen, expert voeding en foodservice bij ProVeg: “Deze ontwikkelingen passen in de algemene trend dat consumenten vaker kiezen voor duurzame en gezonde plantaardige alternatieven, zowel wanneer zij thuis zelf koken als buiten de deur. De verwachting is dan ook dat plantaardige producten de komende jaren permanent een steeds prominentere plek gaan innemen in de foodservicemarkt.”
In de kwartaalcijfers is te zien dat de coronaperiode een grote impact had op dierlijk vlees. Vanaf het begin in het tweede kwartaal van 2020 was er een sterke daling ten opzichte van voorgaande jaren. In 2020 ging de horeca met beperkingen open en werkten mensen minder thuis. Hierdoor vond er enige mate van herstel plaats. In Q4 van 2021 waren de cijfers echter weer fors lager dan in hetzelfde kwartaal van 2019, waarschijnlijk vanwege de december-lockdown.
Ook bij het plantaardige vlees was bij de start van de coronaperiode een grote dip te zien. Daarna zette de groei echter weer in, zodat zowel Q3 als Q4 de cijfers van 2019 ruimschoots overtroffen. Ten opzichte van Q4 2016 is deze categorie in Q4 2021 met maar liefst 233% gegroeid, naar een marktaandeel van 4,9% (bovenstaande grafiek is gebaseerd op de jaarcijfers, niet de kwartaalcijfers).
De kwartaalcijfers voor zuivel geven een vergelijkbaar beeld. Vanaf het begin van de covid-crisis maken zij een diepe duik, die afgezien van een kort herstel in Q3 2021 doorzet tot het eind van 2021. Plantaardige zuivel liet het eerste kwartaal van 2020 nog een mooie groei zien ten opzichte van hetzelfde kwartaal in 2019. Vanaf het tweede kwartaal volgde een flinke dip die voortduurde tot en met de eerste helft van 2021. Daarna zette de groei echter weer in, zodat de tweede helft van het jaar de pre-corona cijfers alweer ruimschoots overtrof.
Met name plantaardige room (kookzuivel) en opschuimmelk zijn populair bij restaurants en koffietentjes (fastservice). In 2021 was het marktaandeel van plantaardige zuivel in de horeca bijna 7% en in de fastservice maar liefst 15%. Naar verwachting zal de inkoop van plantaardige zuivel in 2022 gestaag blijven toenemen. Plantaardige opschuimmelk - de bekende soja- of havermelk voor in de koffie - spant de kroon met een volume-aandeel van 27%. Van Haperen: “Dit betekent dat zo’n 1 op de 4 koffies tegenwoordig met plantaardige melk in plaats van koemelk wordt gedronken.”
Naast de echte hardlopers zijn er ook enkele categorieën zoals plantaardige yoghurt die nog weinig groei laten zien. ProVeg verwacht echter dat ook deze in de komende jaren een groter marktaandeel zullen verwerven, naarmate consumenten deze producten beter leren kennen en het aanbod van aantrekkelijke voor foodservice geschikte producten groeit.