Het aantal startende ondernemers is in 2018 met 15% toegenomen ten opzichte van een jaar eerder. Zowel in de bouw als transport & logistiek is sprake van een forse stijging. Mede dankzij online platformen als Uber en Temper kunnen zelfstandigen relatief eenvoudig aan opdrachten komen. Vooral in de vier grote steden is het aandeel starters hoog, met Den Haag voorop.
In 2018 zijn in Nederland ruim 157.000 starters een eigen bedrijf begonnen, 15% meer dan in 2017. Dit is het hoogste aantal starters sinds ING Economisch Bureau tien jaar geleden begon met de metingen. Het ING Economisch Bureau verwacht dat het aantal starters ook de komende jaren hoog blijft door digitalisering en structurele wijzigingen op de arbeidsmarkt. Eventueel nieuw overheidsbeleid voor starters en/of zzp’ers kan de groei van het aantal starters in de toekomst beperken.
Krappe arbeidsmarkt biedt zzp'ers perspectief
Een ruime meerderheid van de starters is werkzaam als zzp’er. Het huidige economische klimaat is dan ook op alle fronten aantrekkelijk voor startende ondernemers:
1. De economische groei houdt aan, al is het weliswaar op een lager niveau.
2. De krappe arbeidsmarkt maakt het voor bepaalde beroepsgroepen lucratief om als zzp’er aan de slag te gaan.
3. Dankzij online platformen als Uber, Temper en Werkspot kunnen zelfstandigen relatief eenvoudig aan opdrachten komen.
Sterke groei in transport en bouw
Vooral in de transport & logistiek en de bouw nam het aantal starters in 2018, met respectievelijk 38% en 34%, fors toe. In de bouw heeft de afgelopen jaren een flexibiliseringsslag plaatsgevonden. Daarnaast profiteert de sector nog altijd van een sterke woningmarkt en de daaruit voortkomende vraag naar verbouwingen. De opdrachten liggen voor zelfstandige klussers bij wijze van spreken voor het oprapen, al kan deze groei in 2019 enigszins getemperd worden door het afnemende aantal woningtransacties.
Meer pakket- en maaltijdbezorgers
In de transport & logistiek liggen meerdere ontwikkelingen aan de sterke groei van het aantal starters ten grondslag. Ten eerste zorgen vergrijzing en economische groei voor een grote vraag naar chauffeurs voor de binnenlandse markt. Het aanbod wordt echter beperkt door de lage instroom van jongeren. Dit wordt onder meer opgelost met de inhuur van zzp’ers. Daarnaast kopen consumenten steeds vaker online, waardoor er een groeiende vraag is naar zelfstandige pakketbezorgers. Hetzelfde geldt voor zelfstandige maaltijdbezorgers die veelal in grote steden werken voor online platformen als Deliveroo en UberEats.
20% meer starters in Zuid-Holland
Het aantal starters is in 2018 in alle provincies toegenomen, al zijn er grote regionale verschillen. De Randstedelijke provincies laten de hoogste groei in het aantal starters zien, met Zuid-Holland (+20%) als koploper. Dit komt met name door de forse groei van het aantal starters in de bouw (+41%), een sector die bovengemiddeld vertegenwoordigd is in Zuid-Holland. In Limburg en Drenthe ligt de relatieve groei van het aantal starters lager dan in de andere provincies. Dit komt onder meer door de relatief hoge leeftijd van de werkzame beroepsbevolking in deze twee provincies.
Vier grote steden trekken bovengemiddeld veel startende ondernemers
Dat het aantal starters vooral in de Randstedelijke provincies sterk groeit hangt mede samen met de bevolkingsgroei, de aanwezige digitale infrastructuur en goede voorzieningen in de grote steden voor starters, zzp’ers en jonge innovatieve bedrijven. Dit trekt weer nieuwe bedrijvigheid aan. Vorig jaar waren er in Nederland 179 starters per 10.000 werkzame personen. In de vier grote steden ligt het startersaandeel flink hoger, met Den Haag voorop. Daar waren vorig jaar 364 starters per 10.000 werkzame personen.
Starters in Den Haag vooral in de bouw
Op zich is het verrassend dat Den Haag, dat toch vooral bekend staat als ambtenarenstad, het hoogste aandeel startende ondernemers heeft. Dit komt onder meer door de samenstelling van de beroepsbevolking, die gemiddeld wat ouder is, met relatief veel migranten en waar meer dan de helft laag tot middelbaar is opgeleid. Waar dienstensteden als Amsterdam en Utrecht relatief veel starters hebben in de zakelijke dienstverlening en ICT, heeft Den Haag daarentegen veel starters in de bouw. Door de flexibiliseringsslag is het aantal starters in deze sector in de afgelopen jaren fors toegenomen en daarmee heeft Den Haag de koppositie van Amsterdam overgenomen.
Meer starters in 2019
Het ING Economisch Bureau verwacht dat het aantal starters ook in 2019 op hoog niveau ligt. Naast een aanhoudend gunstig economisch klimaat en een krappe arbeidsmarkt spelen digitalisering en structurele wijzigingen op de arbeidsmarkt, zoals meer behoefte aan flexibiliteit en een hogere pensioenleeftijd, hierbij ook een rol. Overigens is de ontwikkeling van het aantal starters mede afhankelijk van overheidsbeleid. Nieuwe wetgeving voor zzp’ers en/of starters, zoals afschaffing of verkrapping van de startersaftrek of verplichte pensioenopbouw voor zzp’ers, kan mensen ontmoedigen om voor zichzelf te beginnen.
Ondernemer of werknemer?
Een tweede factor die de groei van het aantal starters in de toekomst kan beperken betreft een mogelijke wijziging in de juridische arbeidspositie van zzp’ers die voor online platformen werken. Een deel van de starters is werkzaam als zzp’er voor een online platform, zoals taxichauffeurs, schoonmakers en maaltijdbezorgers. Op dit moment is er echter onduidelijkheid over de juridische arbeidspositie van bepaalde zzp’ers. Zijn het ondernemers of werknemers? Ook in de rechtspraak bestaat hier nog geen eenduidigheid over.
In het overzicht ziet u hoeveel starters in horeca actief zijn
.jpg)