Stef Driessen van ABN AMRO geeft antwoord: moet je nú een zaak openen?

Sombere stemming

Er zijn nog altijd mensen die dromen van een eigen horecazaak, die met een idealistische blik naar de branche kijken en ondanks de huidige, minder rooskleurige, economische situatie nu kansen zien. Is het slim om nú dat risico te nemen?

Uit de transactiedata van ABN AMRO blijkt dat de (girale) bestedingen in de horeca afgelopen zomer flink toenamen: +32% in bars/cafés en 28% in restaurants (afgezet tegen dezelfde maand in 2019, exclusief betalingen vanuit bedrijven of buitenlandse toeristen en gecorrigeerd voor inflatie). Inmiddels neemt het consumentenvertrouwen af en zijn er onder horecaondernemers zorgen voor de komende winter. Stef Driessen: “De gastvrijheidseconomie is gevoelig voor een laag consumentenvertrouwen. Tijdens de financiële crisis van 2008 bijvoorbeeld betekende dit dat de gast minder vaak en minder luxe uit eten ging. Dit zien we nu ook al langzaam gebeuren. De druk op de winstmarges, een oplopende inflatie, een lager vrij besteedbaar inkomen van mensen en het groeiende personeelstekort zijn de belangrijkste oorzaken van het verslechteren van de stemming.” Het doorberekenen van de gestegen kosten is moeilijk, blijkt uit cijfers van het CBS (juli 2022). Fastfood en afhaalmaaltijden werden weliswaar flink duurder: 9,7%. Maar in restaurants en cafés stegen de prijzen met ‘slechts’ 6,2%. 

Haalbaarheidsonderzoek

Je zou dus wel gek zijn om nu een horecazaak te starten. Of niet? “Deze tijd biedt ook kansen. Er komen zaken ter overname, er is onderhandelingsruimte”, zegt Driessen. “Maar investeer eerst in een onafhankelijk haalbaarheidsonderzoek naar je concept. Starters onderschatten het belang ervan, maar als we zien dat het aantal cafés sinds 2012 met 31% is gedaald en dat het aantal horecazaken met name in de periode 2015-2019 explosief groeide, met 24% in de binnensteden en 16% landelijk, maar in die periode ook maaltijdbezorgers, supermarkten en speciaalzaken zich tot geduchte concurrenten ontwikkelden, zegt dat veel.”

Rebranden biedt kansen

“Er is overigens wel al een lichtpuntje”, geeft Stef Driessen van ABN AMRO aan. “In vergelijking met bijvoorbeeld de financiële crisis is en blijft de werkloosheid laag (3,8% in augustus 2022). Bovendien hebben de coronajaren het belang dat Nederlanders hechten aan de horeca en aan vrije tijd enorm versterkt. Die zaken beperken de omzetdaling die wij verwachten voor 2023.” Hij ziet kansen voor horeca in of nabij (nieuwe) vakantieparken en (nieuwe) woonwijken, of op locaties waar de huur nagenoeg nul is (pop-up horeca). “Ook het rebranden van bestaande horecazaken is vaak kansrijk en iets dat banken graag faciliteren. Zo vind ik zelf dat er bijvoorbeeld nog te weinig wijnconcepten zijn in Nederland.”

Zoek samenwerking

Driessen: “Wie weet hoe het spel werkt, kan met weinig middelen een eigen zaak starten, maar … ondanks uitgebreid screenen en risicobeoordelingen, zien we helaas nog te vaak starters die hun plannen niet weten te realiseren en/of ondernemers die niet tijdig bijsturen, met faillissementen of restschulden tot gevolg.” Dat kan een heel heftige tijd zijn, waarschuwt hij. “Voor die ondernemer, maar ook voor partners en kinderen. Deze stress zet relaties onder druk en kan zelfs tot ruzies met vrienden of familie leiden als daar geld is geleend. Het terugbetalen van restschulden kan je leven nog lang overhoop blijven gooien.”

Hij adviseert ondernemers die echt die droom willen realiseren, eerst te kijken naar een verregaande samenwerking met bestaande horecaondernemers. “Als je daar goede afspraken mee maakt, bijvoorbeeld over een inkoopregeling of winstrecht – in ruil voor een bepaalde investering in tijd of geld -, dan beperk je je risico enorm. Voor de bestaande horecaondernemer is er ook sprake van een win-winsituatie omdat zijn zaak op deze manier wellicht nieuw elan vindt. Bovendien is de (her)financiering van een bestaande horecazaak veel sneller en eenvoudiger te regelen vergeleken met de financiering van een compleet nieuw concept op een nieuwe locatie.”