Bierwereld bruist van initiatieven

Met het Nederlands Bierproeffestival werd gisteren in de Grote Kerk in Den Haag de Week van het Nederlandse Bier geopend. Eens te meer werd duidelijk dat Nederland weer een biercultuur heeft, ook al sluiten de laatste tijd sommige ‘koude’ brouwerijen hun poorten.

Tekst: Gerard Molenaar

De akoestiek in de Grote Kerk is eigenlijk het enige minpuntje van wat traditiegetrouw de opening is van de Week van het Nederlandse Bier:  het bierproeffestival in de Grote Kerk in Den Haag. Bij de opening werd de nationale bierpubquiz gehouden, een van de vele initiatieven. Via een app konden aanwezigen meedoen aan de quiz, die pittige vragen bevatte. Lydian Zoetman van de Jopenbrouwerij  werd de winnaar. Dat is meteen ook een van de mooie zaken van de nieuwe biercultuur: mannen én vrouwen zijn bierliefhebbers tegenwoordig, hoewel bij de pubquiz de mannen in de meerderheid waren. Even later stond biersommelier Jet van de Griendt (brouwerij St. Joris) op het podium. Zij levert een belangrijke bijdrage aan de Bier Butler app die gisteren officieel werd gelanceerd. Op het gebied van foodpairing waren er ook workshops.  Biersommelier Arvid Bergström, auteur van een reeks boeken over foodpairing verzorgde ook een rondleiding

Openen en sluiten

Op het bierproeffestival is een kleine groep Nederlandse brouwers ieder jaar aanwezig, maar er zijn ieder jaar ook weer veel nieuwe brouwerijen aanwezig met hun bieren. Ralph van Bemmel van Bird Brewery bijvoorbeeld. In de anderhalf jaar dat deze brouwerijhuurder bezig is, is er veel gebeurd. Diverse Bird-bieren zijn onderscheiden en momenteel werken de brouwers hun plannen uit voor een eigen brouwerij met proeflokaal. Die gaat er hoe dan ook komen. Dat is het verhaal van meer brouwerijhuurders. Patrick van Aller bijvoorbeeld. Hij opent in juli in Den Haag brouwerij en Gastropub van Kinsbergen. Hij heeft een installatie gekocht, maar zal ook brouwcapaciteit van andere Haagse brouwers gaan benutten. De combinatie van horecazaak en brouwerij is een kansrijke vorm van ondernemen voor de langere termijn. Het voordeel is dat een groot deel van de productie in het eigen proeflokaal kan worden verkocht, zonder verpakkings- en distributiekosten en tussenhandel. Daarnaast is er aanvullende f&b omzet.

Maar momenteel, zo meldde nu.nl, sluiten ook opvallend veel brouwerijen hun deuren, terwijl de aandacht voor en verkoop van speciaalbier juist stijgt. Het gaat om brouwerijhuurders, of ‘koude’ brouwerijen: bedrijven zonder eigen brouwinstallatie. Ze huren elders hun capaciteit. Tegen nu.nl zei Jan Aussems, voorzitter van de Stichting Erfgoed Nederlandse Biercultuur, dat er sinds begin dit jaar meer (huur)brouwers hun deuren sluiten dan dat er nieuwe bijkomen. Dat is een opvallende kentering na jaren van tomeloze groei. Toch zijn er momenteel in totaal 567 actieve brouwerijen en brouwerijhuurders actief (1980: 12). Aussems benadrukt ook dat huurders vrij eenvoudig ene brouwerij kunnen starten, meer net zo gemakkelijk weer kunnen sluiten, omdat er geen investeringsgoederen bij betrokken zijn.

De markt begint echter verzadigd te raken en de consument en de horecaondernemers  worden kritischer. Ze nemen een bier niet zomaar in hun assortiment op omdat lokaal product leuk is, maar selecteren meer  op kwaliteit. En die kwaliteit neemt toe, door toegenomen kennis en een steeds beter aanbod opleidingen.

Huisbier

Het fenomeen huisbier groeit nog steeds. Entree merkt dat al jaren en organiseert daarom de verkiezing ‘Lekkerste Huisbier’. Op het bierpoeffestival vertelden sommige brouwers minder voor derden te gaan brouwen, maar anderen danken er hun groei juist aan, zoals de Mijdrechtse Spierbierbrouwerij, die dankzij de productie van een lokaal huisbier voor Het Rechthuis kon investeren in een grotere installatie. De brouwerij stond op het festival met 8 bieren uit eigen brouwerij.

Daarnaast zijn er steeds vaker speciale samenwerkingen. Zo brouwde Kompaan een pale ale met de naam Mentor voor Beerwulf. Marc Scholten van Beerwulf: ‘Dit bier wordt onderdeel van onze vaderdagpacks. Op die manier bieden we een eenmalig, exclusief bier. De naam Mentor is ook gekozen omdat we die bij een vader vinden passen.’ 

Grote brouwers

Uit marktonderzoek blijkt dat grote brouwers meer speciaalbier verkopen. Heineken is via dochter Brand erg actief, maar heeft met het Amerikaanse Lagunitas ook een producent van  bijzondere bieren overgenomen. Met name Grolsch is de laatste tijd actief met de eigen proefbrouwerij. Nieuwe bieren worden getest in een select aantal horecazaken en daarna worden sommigen in het assortiment opgenomen. Meesterbrouwer Marc Janssen was zelf op het festival aanwezig om zijn speciaalbieren te tappen. Nieuw zijn een orange infused IPA (fris en droog) en een Berliner Weisse, een bierstijl die een wat kleinere kring liefhebbers heeft. Anke Klumpers, nu nog accountmanager horeca bij Grolsch, maar binnenkort innovatiemanager, geeft aan dat het brouwen van zoveel nieuwe speciaalbieren naast veel plezier ook wel veel uitdagingen bier aan een brouwerij die is ingesteld op grote volumes pilsener. Maar de ervaringen met de Grolsch Proeverij zijn uitermate positief. Bij Grolsch is er letterlijk leven in de brouwerij.

Lekkerste bier

Met de Dutch Beer Challenge net achter de rug, blijft altijd de vraag welk van de bekroonde bieren de titel ‘Beste bier van Nederland’ krijgt. Dat werd bij de opening van de Week van het Nederlandse Bier bekendgemaakt: de Bronckhorster Nightporter van de Bronckhorster Brewing Company. Oprichter Steve Gammage en zijn vrouw Yvonne namen de door Mitra gesponsorde prijs in ontvangst uit handen van Marco Philipsen, directeur van Mitra.

Masterclass Amerikaanse stijlen

Speciaal voor de Week van het Nederlandse Bier organiseert Bieropleider StiBON een nieuwe masterclass, dit keer in samenwerking met het Cicerone® Certification Program uit de VS. Master Cicerone Pat Fahy, content director van het Cicerone Certification Program staat stil bij ‘Amerikaanse bierstijlen die Nederlandse brouwers inspireren’. De Masterclass vindt plaats op 31 mei van 18:30 tot 20:30 aan de TU Delft. De masterclass is een unieke kans om meer te leren over de ontwikkelingen in Amerika en het Cicerone certificeringssysteem.

 “Masterclasses als deze passen naadloos bij onze doelstelling om de Nederlandse biercultuur steeds verder ontwikkelen en stimuleren”, aldus Henri Reuchlin, coördinator van StiBON. Het reguliere opleidingsprogramma bestaat uit opleidingen tot Bierambassadeur niveau 1 en 2, en een afsluitende opleiding tot internationaal erkend Doemens Diplom Biersommelier. In samenwerking met Lentiz onderwijsgroep organiseert StiBON Bieropleidingen ook een opleiding Bierbrouwer op MBO4 niveau.

De masterclass is gratis voor leden van het StiBON Alumninetwerk, StiBA. Niet leden betalen € 20. Aanmelden kan via https://5afeb4345b14317893.momice.events/

De week van het Nederlandse bier duurt nog tot en met 3 juni.