De energierekening wordt drie keer zo hoog. Hoe gaan we hiermee om?

Tekst: Redactie Entree
Bron: Stef Driessen (ABN AMRO), Nick Verhoeven van CFP Green Buildings, RVO

Hoe hard treft de hoge energieprijs de horeca?

De energierekening gaat in vergelijking met mei 2019 verdrievoudigen. Dit geldt voor horecaondernemers die geen energiebesparende maatregelen nemen en variabele energietarieven betalen. Met name bedrijven die veel energie verbruiken en sterk concurreren op prijs kiezen voor variabele tarieven, omdat het vastzetten van tarieven duurder is. Niet iedere ondernemer treft de stijgende prijzen even hard. Wie geen nieuw contract hoeft af te sluiten en voorheen vaste prijzen heeft afgesproken, kan voorlopig blijven profiteren van de oude energieprijzen. Wel hebben alle ondernemers te maken met de indirecte gevolgen van de hoge energieprijzen, zoals de inkoop van voedingsmiddelen.

Ook de consument betaalt fors meer. Wat merkt de horecaondernemer daarvan?

De hogere energieprijzen drukken het besteedbaar inkomen van consumenten. Horecaondernemers merken hier nog weinig van. Na de lockdowns en met de opgepotte spaargelden is er bij een deel van de samenleving immers een inhaaleffect. De ervaring leert echter dat de ontwikkeling het besteedbaar inkomen en het consumentenvertrouwen goede indicatoren zijn voor de omzetontwikkeling in de horeca.

Wat zijn de energieslurpers in de horeca?

Van het energieverbruik in de horeca komt gemiddeld 43% uit de vrieskist, 22% uit de koeling (airco, ventilatie) en 14% van het koken (afzuiginstallaties). Daar valt dus de meeste winst mee te behalen. 6% is licht. Van het gasverbruik is 67% koken, 15% algemene verwarming en 18% het verwarmen van water. Voor bestaande horecazaken die hebben geïnvesteerd in bijvoorbeeld isolatie of het opwekken van duurzame energie is hun bedrijfsvoering minder gevoelig voor stijgende energiekosten en wordt de concurrentiepositie sterker ten opzichte van collega’s die dit niet hebben gedaan.

Wat kun je zelf doen als horecaondernemer?

Houd je energieverbruik goed tegen het licht. De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) stelt dat met diverse maatregelen de energierekening met 10 tot 15% omlaag kan. Afhankelijk van de bedrijfsgrootte gaat dit al snel om duizenden tot tienduizenden euro’s per jaar. De kosten worden niet alleen bepaald door inkoopprijzen en accijnzen, maar ook door het eigen energiemanagement. Dat gaat vooral over gedrag. Instrueer medewerkers op energiebewust werken. Laat ook een energiecheck uitvoeren of een slimme meter plaatsen. Koelvitrines zonder stof op de afzuigroosters verbruiken minder stroom.

Ledverlichting is er ook in de variant ‘sfeervol’. De afzuigkap kan zo worden ingericht dat deze alleen werkt als dat nodig is. Wil je de buitendeur gastvrij open laten? Dan zorgt een tussendeur of luchtgordijn op koude dagen voor energiebesparing. Lichtsensoren en terrasverwarming met sensoren leveren eveneens een flinke besparing op. Ook de menukaart kan misschien strakker. Deze bepaalt namelijk hoeveel bewerkingen, ingrediënten en hulpmiddelen als water, gas en elektra gebruikt worden. En denk aan duurzame kooktechnieken zoals wecken en fermenteren.

Doen ondernemers er voldoende aan?

Grote ketens hebben vaak een facilitair medewerker die zich bezighoudt met duurzaamheidsmanagement. Maar vaak ontbreekt het aan tijd en focus om na te denken over verduurzaming. Zolang er stroom en gas geleverd worden, en er geen fouten op de factuur staan, is er voor veel ondernemers weinig noodzaak om het energiecontract nog eens te bekijken. Nu zullen wel veel meer ondernemers naar hun afrekening gaan kijken. Of er prijsverhogingen komen, is uiteraard aan de horecaondernemer zelf. Maar als de kostprijzen stijgen, zullen veel ondernemers dit wel moeten doen.

Gaat de overheid nog iets doen?

De overheid stelt 600 miljoen euro beschikbaar om de energiebelasting voor bedrijven in 2022 te verlagen. Ook gaat het btw-tarief voor stroom en gas per 1 juli omlaag naar 9%. De wetgeving bepaalt dat nieuwbouw zonder aardgassluitingen gebouwd moet worden. Een voorbeeld hiervan zijn nieuwe vestigingen van fastfoodketens, die gasloos zijn gebouwd. Ook zijn er hotels die de bestaande kamers gasloos maken door middel van VRF-systemen, die alleen de hoeveelheid warmte genereren die nodig is en warmte terugwint via een warmtewisselaar.

Hoe gaan de energieprijzen zich ontwikkelen?

Vóór corona en de oorlog besloegen de energiekosten in de horeca gemiddeld 2,5% van de omzet en 17% van de winst. Dat is nu meer, maar veel is onzeker. Met het voortduren van de oorlog in Oekraïne kan er meer onrust op de wereldmarkt ontstaan, wat de prijzen nog verder zal opdrijven. De verwachting is dat de prijs tot zeker de lente van 2023 hoog blijft.